Tóm tắt đơn giản về xăm hình từ A – Z

Hình xăm là gì?

Tattoo là một phương pháp vẽ hình trên da của cơ thể và tồn tại vĩnh viễn. Người nghệ nhân xăm mình, tiếng Anh được gọ là Tattoo artist, tiếng Việt có thể gọi là xăm giống họa sỹ.

Từ “Tattoo” được bắt nguồn từ hai nguồn gốc chính từ người Polynesian gọi là “Ta” có nghĩa là một thứ gây ấn tượng và người Tahitian gọi là “Tatau” có nghĩa là một thứ dấu ấn.

* Phương pháp để tattoo rất đơn giản: Người nghệ nhân xăm sẽ dùng kim để đưa mực vào bên dưới lớp biểu bì da, mực sẽ tồn tại mãi mãi ở đây. Trước đây, người ta chỉ cần dùng các vật nhọn như kim, trâm hay bất cứ vật gì để đưa mực vào dưới da. Còn bây giờ thì các thợ xăm thường dùng máy xăm (tattoo machine) giúp cho việc thể hiện xăm đẹp và ấn tượng hơn.

Như vậy, khi bạn tạo một hình tattoo cũng đồng nghĩa là bạn đang tạo ra một vết thương trên cơ thể. Nhưng cũng đừng quá lo, vết thương sẽ không sâu lắm vì kim xăm chỉ xuyên qua đa khoảng tối đa là 0,5 mm thôi, giống như một vết xước nhỏ.

Với sự phát triển của Thiên Chúa giáo, truyền thống xăm mình ở phương Tây gần như đã bị phá bỏ, cho đến khi những người thủy thủ châu Âu đưa người bản địa trở về quê nhà, nghệ thuật “xăm” lúc này bắt đầu “bén rễ” trở lại. Điều này đồng nghĩa với việc những người có hình xăm ở thời hiện đại đầu tiên là các thủy thủ và nhà thám hiểm.

Nguồn gốc ra đời của xăm hình

Không chỉ có vậy, sự ra đời của xăm hình lại được khám phá thêm lần nữa từ Châu Âu và người Mỹ bản địa. Trong hồ sơ của nhà thám hiểm James Cook từ chuyến thám hiểm năm 1769 đến Nam Thái Bình Dương, có để cập đến sự xuất hiện ngôn ngữ hình xăm Tahitian tattau, nghĩa là “ đánh dấu”. Tuy nhiên, ở thời kì xã hội Châu âu và Mỹ lúc đó, xăm hình chưa phát triển mà được coi là hiện tượng lạ.

Đến năm 1992, ở khu vực biên giới giữa nước Áo và nước Ý, người ta tìm thấy một thi thể đóng băng của một người đàn ông có niên đại là 5000 năm, với 58 hình xăm trên cơ thể, họa tiết là những dấu chấm nhỏ, và một số đường kẻ chỉ.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, trong cuộc khai quật trên dãy núi Altai của miền Nam Siberia, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra những ngôi mộ  đóng băng được bảo quản bởi phương pháp vô cùng đặc biệt và hoàn hảo. Đặc biệt hơn, trên cơ thể của một thủ lĩnh trong bộ lạc này, xuất hiện rất nhiều hình xăm rõ nét.

Văn hóa xăm hình ngày một phát triển

Xăm mình là một hình thức ghi dấu bằng mực lên cơ thể, từ đó làm thay đổi sắc tố da, vì nhu cầu thẩm mỹ, tạo ấn tượng hoặc những mục đích khác. Xăm mình xuất hiện từ thời Đồ đá mới. Rất nhiều những xác ướp được tìm thấy từ thiên niên kỷ thứ 5 trước Công Nguyên ở Ai Cập hay Siberia. Một số những xác ướp nổi tiếng có hình xăm như Ôtzi the Iceman, xác ướp của Amunet…

Nghệ thuật xăm mình xuất hiện rộng rãi trên toàn thế giới: người Ainu ở Nhật Bản, người Berber ở Bắc Phi, người Maori ở New Zealand, những bộ lạc ở vùng đảo Thái Bình Dương, Châu Mỹ, Châu Âu, Philipin, Campuchia… Bất chấp những điều cấm kỵ xung quanh việc xăm mình, nghệ thuật này vẫn trở nên ngày càng phổ biến hơn không chỉ Việt Nam mà trên thế giới.

Một điều dễ nhận thấy là những hình xăm hiện nay không chỉ giới hạn với những hình ảnh “cổ truyền” đậm màu sắc huyền ảo, tôn giáo mà đã có cả sự “vay mượn” hay sáng tạo nên từ các nền văn hóa khác nhau. Một số nền văn hóa điển hình này có thể kể đến Nhật Bản với hình ảnh các võ sĩ đạo, mặt quỷ, kỹ nữ… các nước Châu Âu với hiệp sỹ, thánh giá, cánh thiên thần.

Tuy chỉ mới ra đời từ thế kỷ XIX nhưng nghệ thuật xăm hiện đại đã có cho riêng mình nhiều bước tiến mới trong nghệ thuật xăm hình. Nghệ thuật xăm hiện đại thừa hưởng tất cả tinh hoa của nghệ thuật xăm cổ đại và trung đại. Vẫn áp dụng phương pháp xăm truyền thống là đưa mực vào dưới da bằng kim xăm nhưng đã có sự cải tiến về các mũi kim được làm nhỏ hơn, mực xăm được sử dụng đặc biệt hơn.

Các phương pháp xăm hình

Mỗi quốc gia, mỗi nền văn hóa khác nhau tạo nên sự đa dạng hóa trong các cách thức xăm hình. Ở miền Bắc và Nam nước Mỹ, nhiều bộ lạc của Ấn Độ thường tạo nên hình xăm trên cơ thể hoặc khuôn mặt bằng cách chích đơn giản, còn một một số bộ lạc ở California kết hợp màu sắc vào các vết trầy xước tạo nên hình thù đặc biệt. Nhiều bộ lạc Bắc cực và cận Bắc cực, chủ yếu là người Inuit, và một số người dân ở miền đông Siberia, sử dụng sợi đước được phủ màu sắc, xuyên vào da để xăm mình. Còn người Polynesia và Micronesia dùng một công cụ giống cái cào nhỏ , phủ bột màu nâu rồi vẽ lên da để tạo hình vẽ.

Những người Maori của New Zealand nổi tiếng thế giới trong việc áp dụng kỹ thuật khắc gỗ để xăm mình. Trong phong cách Moko Maori màu sắc được thiết kế đặc biệt,kĩ thuật khắc phức tạp dựa một công cụ cắt cỡ nhỏ (sử dụng trong nghề mộc) để tạo đường nét trên da. Sau khi người châu Âu đến vào những năm 1700, người Maori đã bắt đầu sử dụng kim loại do người định cư mang lại mở đầu cho xu hướng kĩ thuật xăm hình mới.

Ngày nay, hình xăm được tạo ra bằng cách tiêm mực vào lớp chân bì của da. Phương pháp này được thực hiện bằng việc sử dụng  một cây kim nhỏ gắn liền với công cụ cầm tay. Các công cụ sẽ di chuyển mũi kim lên và xuống với tốc độ hàng trăm lần mỗi phút và chích vào da với khoảng cách một milimet.

Lớp mực khi được tiêm vào da, dưới sự thay đổi của các biểu bì theo thời gian, lớp mức sẽ nhạt dần tạo thành màu cố định theo bạn suốt cuộc đời.

Tuy nhiên, hiệu quả của việc xăm hình thủ công mất khá nhiều thời gian và kĩ năng khó, cần sự thành thục chính xác tuyệt đối. Do đó, người ta đã chế tạo ra máy xăm hình chạy bằng điện. Máy được cấu tạo gồm dụng cụ nhỏ bằng kim loại được bố trí theo chiều thẳng đứng, dao động như giống như một mũi khoan của nha sĩ . Nó được trang bị các mũi kim nhỏ, cứng cáp có khả năng đâm thủng da ở tốc độ từ 50 đến 3.000 lần mỗi phút. Các kim tiêm tiệt trùng được cài đặt trong máy và nhúng vào mực (mực được hút thông qua hệ thống ống của máy ). Sau đó, dưới sự hỗ trợ của công tắc chân hoạt động với cấu hình như một thang máy thu nhỏ,  máy xăm chuyển động lên và xuống để đâm thủng các lớp biểu bì trên cùng của da khoảng 0.8 mm.

Ý nghĩa và định kiến của xã hội

Con người sử dụng hình xăm với nhiều ý nghĩa đa dạng:

• Sự tôn thờ hoặc thần tượng cái đẹp nhất định nào đó
• Sự sùng bái hay hâm mộ nhân vật nổi tiếng
• Đánh dấu những mốc quan trọng trong cuộc đời
• Yêu thích nghệ thuật điêu khắc
• Xu hướng thời trang
• Che dấu khiếm khuyết trên cơ thể
• Thể hiện bản thân, v.v…

Chúng ta không thể phủ định việc xăm hình đang là một trào lưu phát triển ở giới trẻ. Như ở Mỹ, hầu hết các thanh niên đều chọn cho mình những hình xăm phù hợp với tính cách của bản thân. Hay lựa chọn những hình ảnh bắt mắt tạo điểm nhấn gây chú ý, thể hiện mình. Không những vậy, đó còn được coi là môn nghệ thuật, văn hóa phổ biến không thể thiếu trong đời sống.

Tuy nhiên, không phải bất kì xã hội nào cũng chấp nhận việc xăm hình. Ở một khía cạnh nào đó, vẫn còn số đông phản bác cho rằng xăm hình là điều không tốt, làm hạ phẩm giá của con người, thể hiện những tác động tiêu cực. Ví dụ, rất gần gũi trong cuộc sống người dân Việt Nam, người lớn không mấy thiện cảm khi nhìn những chàng thanh niên hay cô gái xăm hình trên cơ thể. Họ cho rằng đó là những người ít học, đua đòi theo thời thượng. Hoặc đối với những người xăm hình, khi họ gặp đối tác trong việc kinh doanh hay trong việc học hành nghiên cứu sẽ gây thiện cảm không tốt.

Bay xuyên lục địa chỉ để “xăm hình”

Khoảng một thập niên trước, những người đi xuyên lục địa để xăm mình như Chavane còn hiếm. Nhưng nhờ đi lại ngày càng thuận tiện, mạng xã hội phát triển giúp những nghệ sĩ xăm dễ dàng quảng bá hơn, giờ không thiếu người sẵn sàng đi xa hàng nghìn km để thực hiện giấc mơ xăm mình

Xăm mình và du lịch có lịch sử gắn liền với nhau, dù nguồn gốc về điều này không rõ ràng. Các thuỷ thủ châu Âu cổ thường trở về nước với một hình xăm theo phong cách vùng Polynesia, hay những người hành hương đến các Thánh địa xăm hình để đánh dấu hành trình của họ. Cửa hàng Razzouk Tattoo ở thành cổ Jerusalem được cho là mở từ năm 1300, đến nay vẫn thu hút hàng dài khách hành hương đến xăm mình.

“Hình xăm nghệ thuật là một sự đầu tư cho bản thân bạn”, nghệ sĩ xăm hình Laura Martinez ở Paris, Pháp cho biết. “Chúng sẽ theo bạn mãi mãi. Do đó, chi phí đi lại không phải là rào cản đối với nhiều người”.

Kết luận

Xăm hình là một môn nghệ thuật điêu khắc đòi hỏi kĩ năng khéo léo mới tạo nên được các tác phẩm có hồn và ý nghĩa. Sự phát triển của môn nghệ thuật này thăng trầm theo nhiều giai đoạn phát triển của cuộc sống qua các thời kì xã hội. Con người luôn muốn khám phá những điều mới mẻ của cuộc sống nên họ luôn theo đuổi mọi cái đẹp và tạo xu thế nhất định.

Tuy nhiên, bản thân tồn tại giữa vào nhiều yếu tố của xã hội, chúng ta sống ở trong hoàn cảnh nào phải phù hợp với đặc điểm của hoàn cảnh đó. Thay đổi thế nào có thể tạo nên tác động tích cực là tốt nhất. Vì vậy, chúng ta nên có cái nhìn thấu đáo và phù hợp nhất.