Khám phá tết cổ truyền độc đáo của người Campuchia

Tết của người Khmer – Chol Chnam Thmey trong tiếng Khmer là một trong những ngày lễ lớn của Campuchia. Các cộng đồng người có nguồn gốc từ văn hóa Khmer, bao gồm hầu hết người Campuchia và người Khmer thiểu số ở Việt Nam, đều dừng công việc trong 3 ngày để trở về quê ăn Tết..

Tết của người Khmer đánh dấu sự kết thúc của mùa thu hoạch truyền thống, là thời điểm nông nhàn của những người nông dân quanh năm làm ruộng và thu hoạch lúa. Với người Khmer, tháng 4 là kỳ nghỉ hiếm hoi, vì đó là tháng nóng nhất và khô hạn nhất trong năm, khiến mọi người không thể làm việc lâu dài trên đồng ruộng. Vì vậy, khi mùa thu hoạch kết thúc, những người nông dân tổ chức ăn mừng năm mới trước khi mùa mưa đến vào cuối tháng 5.

Người Khmer đón năm mới như thế nào?

Vào những ngày này, trên những con đường gần tới Hoàng cung và những ngôi chùa lớn ở thủ đô Phnom Penh, đường phố được trang trí đèn hoa rực rỡ, các cổng chùa có treo bảng chữ “Mừng năm mới”.

Bên trong các ngôi chùa, nhiều người mặc trang phục truyền thống, thành kính dâng lễ lên các vị sư. Phật giáo là quốc giáo ở Campuchia, nơi hơn 90% dân số theo đạo Phật. Sau khi cúng lễ, các phật tử dùng nước thơm để tắm tượng Phật, tỏ lòng thành kính và cầu mong sự may mắn trong năm mới.

Tại các ngôi đền, lối vào được kết bằng lá dừa và hoa. Người dân địa phương đến thăm các ngôi chùa và mang theo đồ ăn, món tráng miệng và các vật dụng hằng ngày khác để dâng lên tổ tiên đã khuất. Các sân chùa cũng trở thành sân chơi của người Khmer. Ví dụ, một trò chơi có tên là angkunh, sử dụng các loại hạt lớn không ăn được được ném vào người đối phương.

Tết của người Khmer kéo dài bao lâu?

Không giống như một số nước châu Á ăn Tết theo lịch âm, Tết của người Khmer được tính theo dương lịch và diễn ra trong 3 ngày, từ 13/4 đến 15/4 hằng năm. 

Moha Songkran: 

Ngày đầu tiên được tổ chức như một lời chào mừng các Thiên thần mới của năm. Người Khmer dọn dẹp nhà cửa vào ngày này. Họ cũng chuẩn bị thức ăn cúng dường để được các sư trong chùa ban phước. Các cộng đồng người Khmer chỉ cho phép quan hệ tự do giữa nam và nữ vào ngày này, vì vậy Moha Sangkran rất quan trọng đối với những người đàn ông và phụ nữ đang tìm kiếm vợ / chồng tương lai. Các trò chơi truyền thống của năm mới mang đến cho nam và nữ cơ hội hòa nhập hiếm có.

Vanabot: 

Ngày thứ 2 là ngày để tưởng nhớ những người lớn tuổi, cả những người còn sống và đã ra đi. Người Khmer quyên góp cho người nghèo vào ngày này. Trong các ngôi đền, họ thể hiện sự tôn kính với tổ tiên thông qua nghi lễ cúng dường. Họ cũng xây dựng các bảo tháp bằng cát hình mái vòm để tưởng nhớ những người đã khuất. 

Thgnai Loeung Sak: 

Ngày cuối cùng này mới chính thức là ngày đầu tiên của năm mới. Vào ngày này, các bảo tháp do người Khmer xây dựng trong các chùa đều được ban phước. Những người sùng đạo tắm tượng Phật trong các ngôi chùa bằng một nghi lễ có tên “Pithi Srang Preah”, nghi lễ rửa tội cho các trưởng lão, nhà sư và xin họ tha thứ cho bất kỳ lỗi lầm nào trong năm. Một đám rước ở thủ đô Phnom Penh để đánh dấu lễ kỷ niệm này, bao gồm các cuộc đua voi, đua ngựa và các trận đấu quyền anh.

Người Khmer ăn tết ở đâu?

Trong ba ngày Tết, ngoài những nghi lễ truyền thống, nhiều người dân Campuchia tới các điểm tham quan, vui chơi do chính quyền các địa phương tổ chức trên cả nước, cùng nhau chơi các trò chơi dân gian, nhảy múa, ca hát trong tiếng nhạc cổ truyền, thể hiện khát vọng về cuộc sống sung túc và an lành, một tương lai tươi sáng và hạnh phúc.

Nơi cuốn hút mọi người tới đông nhất là khu quần thể di tích cố đô Angkor nổi tiếng, nơi diễn ra sự kiện Angkor Sangkran từ ngày 13 đến 16-4 với chủ đề “Mừng di sản của tổ tiên”. Tại đây, các loại hình văn hóa vật thể và phi vật thể của Campuchia sẽ được tái hiện; các trò chơi dân gian, văn nghệ, ẩm thực truyền thống sẽ được các nghệ sĩ và giới trẻ trình diễn, phục vụ khách tham quan.

Nhưng nếu bạn muốn nhìn thấy màu sắc địa phương của ngày lễ, hãy đến thăm các ngôi chùa, nhưng đừng quên tuân theo các quy tắc của nhà chùa. Ở Phnom Penh, nơi tốt nhất để đến trong dịp năm mới là chùa Wat Phnom, nơi mọi người tập trung để chơi các trò chơi truyền thống và ném bột talc vào nhau.