Khám phá ngôi làng Tiébélé của quý tộc châu Phi
Nằm cách biên giới Ghana khoảng 20km về phía Bắc, ngôi làng Tiébélé của đất nước Tây Phi, Burkina Faso, nổi tiếng khắp thế giới bởi những căn nhà được vẽ trang trí tỉ mỉ tuyệt đẹp hay còn được gọi với cái tên địa phương là Sukhala.
Nơi này thu hút sự quan tâm của du khách nhờ vào sự độc đáo của sukhala – những ngôi nhà truyền thống không có cửa sổ với các bức tường đầy màu sắc. Làng Tiébélé được đánh giá là ngôi làng có một không hai của châu Phi, với những căn nhà xây bằng đất sét và được sơn vẽ đẹp.
Làng có diện tích khoảng 1,2 ha, là nơi sinh sống của người Kassena. Họ là những người đầu tiên định cư ở khu vực này vào thế kỷ 15 và là bộ tộc lâu đời nhất quốc gia. Hiện nay, những người sinh sống trong ngôi làng này đều là giới quý tộc Kassena. Việc họ trang trí, tô màu cho ngôi nhà là cách để phân biệt với nơi ở của dân thường trong bộ tộc.
Công việc trang trí tường của những ngôi nhà này thường là do phụ nữ trong làng đảm nhận. Đây là một trong những nét văn hóa truyền thống đặc sắc nhất của người Kassena.
Từng hình vẽ, từng đường nét, hoa văn truyền thống được vẽ bằng tay với màu sắc chính là đen, trắng, đỏ. Cuối cùng, nó được phủ một lớp dầu bóng tự nhiên chiết xuất từ loại cây họ đậu. Các hình vẽ đều mang những ý nghĩa riêng như cầu xin vụ mùa tươi tốt, cầu mong sinh sản, trí tuệ…
Trang trí tường đã trở thành một hoạt động cộng đồng đối với phụ nữ ở làng Tiébélé nói chung và với cả cộng đồng người Kassena nói riêng tại đây.
Khoảng 15 phụ nữ được phân công sẽ chia nhau trang trí tường cho những ngôi nhà được chỉ định. Hoạt động này thường diễn ra vào tháng 2 hoặc tháng 3, sau khi vụ thu hoạch kết thúc. Không chỉ nhà ở mà cả các lăng tẩm dành cho người chết cũng được trang trí lộng lẫy như vậy.
Tại khu vực trung tâm của làng Tiébélé có khoảng 450 người sinh sống. Tất cả nhà ở đây được dựng lên từ đất, cỏ khô và phân bò, mặc dù vậy, ngày nay, người ta đã bắt đầu thay thế bằng bùn, gạch và đá để ngôi nhà vững chắc hơn.
Kiến trúc nhà ở làng Tiébélé chịu ảnh hưởng từ nhóm dân tộc lớn hơn – Gurunsi. Nhà của họ không có cửa sổ, cửa ra vào rất nhỏ và có những bức tường dày đến 30cm để bảo vệ dân làng khỏi thời tiết khắc nghiệt cũng như hạn chế sự xâm nhập của kẻ thù.
Năm 2006, sau khi vị trưởng làng qua đời, người dân tại Tiébélé tuy không còn người lãnh đạo nữa nhưng họ vẫn rất cố gắng để duy trì phong tục truyền thống của làng mình.
Xem thêm: Top 5 điểm đến Phan Thiết check in không thể bỏ lỡ
Từ năm 2012, Tiébélé đã được Quỹ Di sản Thế giới đưa vào danh sách những di sản thế giới có khả năng bị đe dọa. Những hoạt động tuyên truyền, giúp đỡ, cải tạo hệ thống thoát nước và bảo vệ an toàn trong khu vực đã được thực hiện.
Hoạt động du lịch tại làng cũng đang được đẩy mạnh, một mặt để có thể tạo ra nguồn kinh tế ổn định cho dân làng, mặt khác có thể truyền bá cũng như bảo tồn nền văn hóa đặc sắc của dân tộc nơi đây.
Ngôi làng Tiébélé nằm ở tỉnh Nahouri, phía tây nam của Burkina Faso, gần biên giới phía bắc Ghana 50 km. Thủ phủ của Nahouri là Pô, du khách thường tới Pô rồi bắt đầu tới làng Tiébélé.
Bạn có thể đến Tiebele bằng phương tiện giao thông công cộng. Nếu bạn đến Burkina Faso từ Ghana, bạn có thể băng qua vùng biên giới Paga. Ngôi làng này nằm trên đường để du khách tới thủ đô Ouagadougou.
Bạn có thể ghép xe với các du khách khác từ bên kia biên giới, mất 30 phút để đến nơi. Bạn có thể đi minibus với giá rẻ hơn, nhưng tốn nhiều thời gian di chuyển hơn. Khi đến Pô, bạn hãy tìm xe minibus để đến Tiébélé. Ngoài ra, bạn có thể bắt xe bus đi thẳng từ thủ đô đến ngôi làng này, mất khoảng 3,5-4 tiếng.
